1. Byerley Türk Koşusu geçtiğimiz haftalarda İstanbul Veliefendi hipodromunda koşuldu. Gr.1 düzeyinde koşulan bu koşu umarım Gr.1 statüsünü koruyarak çok uzun yıllar koşulan bir koşu ve bir klasik haline gelir. Koşuyu kum pistte hiç geçilmeyen 3 yaşındaki Fairson yaşça büyük rakiplerinin önünde kazandı. Hem kum pistte geçilmezliğini sürdüren safkan hem de İngiliz (Thoroughbred) atlarının en önemli isimlerinden biri adına düzenlenen koşunun ilkini kazanmış olarak da tarihe geçti.

 Geçen haftaki yazımda bu atın hayatından bahsetmiş, onun diğer Thoroughbred ırkını oluşturan temel aygırlardan farklı olarak Türkmen atı Akhal Teke kanı taşıdığını yani arap atı olmadığını ve Thoroughbred ırkının hızını bu Türkmen atı soyundan aldığını söylemiştim. Dünyanın ilk Thoroughbred atı olarak adlandırılan Byerley Türk bugün 26 nesil oluşturmuş bir aygır. 

Thoroughbred ırkı içinde etkinliği günden güne azalan Byerley Türk soyu günümüzde varlığını sınırlı sayıda aygır ile sürdürmekte. Gerek sınırlı sayıda aygır ile soyun devam ediyor olması, gerekse mevcut aygırların erkek taylarının çoğunlukla iğdiş (hadım) edilerek koşturuluyor olması Byerley Türk soyunu yok olma tehlikesi ile karşı karşıya bırakmakta. Byerley Türk soyundan en son Chef De Race isim olan ve bu soyun devamında en büyük kilometre taşı olacak İndian Ridge’in, bu yılın 17 Ocağında kalp krizi geçirerek ölmesi de bu soyun devamı ve Thoroughbred ırkı içinde sayısının artması açısından büyük kayıp olmuştur. 21 yaşında ölen bu aygırın geride soyu devam ettirecek günümüzde aygırlık yapan 21 tane oğlu var. Halen sahalarda koşan taylarının olduğunu düşündüğümüzde ilerde İndian Ridge’nin aygırlık yapan oğullarının sayısının artabileceğini söyleyebiliriz. Relaxed Gesture, Lingari, Sleeping Indian, Imperial Stride, Tahreeb gibi isimleri, Indian Ridge’nin halen sahalarda olan başarılı erkek tayları arasında sayabiliriz.

İndian Ridge’nin Aygır Oğulları

AYGIRIN ADI* ANNESİ* KISRAK BABASI
1 BEN’S RIDGE* FEN PRINCESS* TROJEN FEN
2 CAMERON* CASOLANA* ZEDDAAN
3 COMPTON PLACE* NOSEY* NEBBIOLO
4 DEFINITE ARTICLE* SUMMER FASHION* MOORESTYLE
5 DOMEDRIVER* NAPOLİ* BAILLAMONT
6 EMBODY* KAMAKHA* NATROUN
7 FUMO DI LONDRA* FETTLE* RELKINO
8 GREY EMINENCE* RAHAAM* SECRETO
9 HANDSOME RIDGE* RED ROSE GARDEN* ELECTRIC
10 HIGH PITCHED* PLACE DE L’OPERA* SADLERS WELLS
11 INDIAN HAVEN* MADAME DUBOIS* LEGEND OF FRANCE
12 INDIAN ROCKET* SELVI* MUMMYS PET
13 KIERKEGAARD* MISTS OF AVALON* NUREYEV
14 REGAL JOUSTING* IN ANTICIPATION *SADLERS WELLS
15 LUNA RIDGE* LUNA CARELA* CAERLEON
16 MUNIR* AL BAHATHRI* NLUSHING GROOM
17 NAMID* DAWNSIO* TATE GALLERY
18 NICOBAR* DUCHESS OF ALBA* BELMEZ
19 RIDGEWOOD BEN* BEN’S PEARL* TAP ON WOOD
20 SNOW KID* SARCITA* PRIMO DOMINE
21 TUMBLEWEED RIDGE* BILLIE BLUE* BALLAD ROCK

Indian Ridge’nin şu an aygırlık yapan bu oğulları İrlanda, İngiltere, Fransa, İspanya ve hatta Polonya gibi ülkelerde hara görevlerini sürdürüyorlar. Bu soyun devamında önemi tartışılmaz olan ve mevcut Byerley Türk hattı aygırları içinde en iyi aygır babası olan bu ismin oğullarından ülkemizde aygırlık yapan bir isim maalesef mevcut değil. Indian Ridge’nin oğullarından Ridgewood Ben’in oğlu Amed Fırtınası ve Compton Place’in oğulları Pocker Face ve Seven Towers isimli safkanlar ise ülkemizde bulunan Indian Ridge torunları olarak göze çarpan isimler.
Indian Ridge’nin de babası olan ünlü aygır Ahonoora Byerley Türk hattının devamında rol oynayan bir başka önemli isim. Lorenzaccio’nun oğlu olan Ahonoora 1975 doğumlu bir aygır. 1989 yılında ölen Ahonoora’nın bugün hayatta olmayan Indian Ridge, Inchinor, Dr. Devious, Topanoora gibi önemli aygır oğullarının yanında günümüzde yaşayan ve hâlâ hara faaliyetlerine devam eden aygır oğulları da var.

Ahonoora’nın Yaşayan Aygır Oğulları
AYGIRIN ADI* ANNESİ* KISRAK BABASI
1 CASE LAW* TRAVESTY* RELIANCE
2 DPNT FORGET ME* AFRICAN DOLL* AFRICAN SKY
3 IDRIS* IDARA* TOP VILLE
4 ARMANASCO* LUSTING* SALLUST



Bu isimlerden Case Law’ın ülkemizde temsilcisi bulunmamakta. Don’t Forget Me ise Elektör ve Cumhurbaşkanlığı koşusu galibi Ortak isimli iyi erkek tayı ile sahalarımızda boy göstermiş bir aygır. Idris’in ise 3 tanesi kısrak olmak üzere toplam beş tayı gelmiş sahalarımıza. Bunlar: Coşturan, Emoş, Patuşka, Razgard ve Theet To Theet isimli safkanlar. Theet to Theet başarılı yarış yaşamı sonrası harada da mutlaka denenmesi gereken bir isim. Ahonoora’nın hayattaki bir diğer aygır oğlu ise ülkemizdeki Armanasco. 1987 doğumlu bu aygırın 30’dan fazla tayı olmuştur. Bunlar içinde yalnızca David Pim isimli tayı aygırlık yapmış. Kayıtlarda 2 tane tayı gözükmektedir.
Ahonoora’nın bugün hayatta olmayan aygır oğullarının soyunu sürdüren az sayıda aygır oğulları da var. Bunlara göz atacak olursak.


Ahonoora’nın oğlu Inchinor’un Aygır Oğulları

AYGIRIN ADI* ANNESİ* KISRAK BABASI
1 BEST TEAM* LADY BARKLEY* HABITAT
2 NIKIFOROS* PUTOUT*DOWSING
3 UMISTIM *SIMPLY SOOTY* ABSALOM


Ahonoora’nın oğlu Don’t Forget Me Aygır Oğulları

AYGIRIN ADI* ANNESİ * KISRAK BABASI
1 MY MEMOIRS* JULIP* TRACK SPARE
2 ESATERN MEMORIER* EAST RIVER* ARCTIC TERN
3 ORTAK* MISS BUSYBODY* PHARDANTE


Ahonoora’nın oğlu Dr. Devious’un Aygır Oğlu

AYGIRIN ADI* ANNESİ* KISRAK BABASI
1 DR. GREENFIELD* MEMORY GREEN* GREEN FOREST

Ahonoora’nın oğlu Topanoora’nın Aygır Oğlu

AYGIRIN ADI* ANNESİ* KISRAK BABASI
1 EVEN TOP* SKEVENA* NINISKI

Yukarıda görülen isimlerden Best Team ve Ortak ülkemizde bulunan aygırlar ve sınırlı sayıda aşım yapmaktalar. Ahanoora’nın Indian Ridge dışındaki diğer aygır oğulları ve torunlarının sınırlı sayıda olduğunu ve çok fazla aşım yapma şansı bulamamalarının yanında yurt dışında erkek taylarının genellikle iğdiş edilerek koşturulduğunu görüyoruz. Bu bakımdan Byerley Türk soyunun devamında Indian Ridge’in aygır oğullarının önemi bir kez daha ortaya çıkıyor.

Byerley Türk soyunun devam eden bir kolu da Djebel’in oğlu High Lupus vasıtası ile onun oğlu Hethersett’e ve onun da oğlu Blakeney’le pedigrilerde boy gösteren koluydu. Blakeney’in Electric, Little Bighorn, Marmato, Rowlandson, Rushmere, Touch Of Grey gibi aygır oğulları ise Byerley Türk hattının bu kolunu devam ettirecek nitelikte bir aygır verememesinden dolayı bu kol hemen hemen yok olmak üzeredir. Ülkemizde ise Blakeney’in oğlu Castle Rising’in bir dönem başarı ile aygırlık yapmıştır. Castle Rising’in aygır oğulları ise henüz onun düzeyinde başarılı bir aygırlık kariyeri gösterememiştir.

Blakeney’in oğlu Castle Rising’in Aygır Oğulları

1 ABBAS* SQURARE NOTE * HIGH TOP
2 CO PILOT* ROSA PALUMBO * IMPERIAL FLING
3 ISLANDER * BERRY ISLAND * THATCH
4 KARAPOLAT * SQUARE NOTE * HIGH TOP
5 MICHAEL JACKSON * INVINCIBLE HARMONY * CLOSE HARMONY
6 NEDYM * SQURAE NOTE * MARGOUILLAT
8 RISING SUN * HİKMETİYELİ * SADETTİN
9 SPEED * HONEY MOON * ARISTOCRAT
10 THYPONIC RISING * HAZEL HARMONY * CLOSE HARMONY

Castle Rising’in aygır oğulları içinde soyun devamı niteliğinde göze çarpan ilk isim ise Michael Jackson. Sınırlı sayıda aşım yapmasına rağmen. Ağatetik ve Başkurt isimli iki oğlu da aygırlık yapmaktalar.

Günümüze dek 26 nesil yaratan bu muhteşem Byerley Türk’ün soyunun her geçen gün azalması ve Thoroughbred ırkı içindeki etkinliğin düşmesi, ismindeki Türk kelimesinden dolayı ülkemizdeki atçılık sektöründe bu soyun devam ile ilgili çalışmalar yapılması gerektiğine inandırdı. Umarım ülkemiz atçılık camiasında da aynı düşünce uyanır ve konuda gerekli çalışmalar yapılmaya başlanır.

Erhan Gökbayrak

Pin It