|
DANIŞTAY'IN KAIZBERT KARARI NEDEN UYGULANMIYOR 10.03.1993 doğumlu olan Gümbür Gümbür, Kıyıcı, Bay Emir, Yenersultan, Köçek, Gökyüzü, Kenanaco, Kapriz, Mavidalga, Usagara, İlvana gibi muhteşem Arap atlarının babası yaşasaydı bu sene 31 yaşında olacaktı. Aygırlığı uzun yıllardır tartışılan ve taylarının Açık yarışları koşmaması nedeniyle sahipleri ile devletin uzun zamandır hukuk mücadelesi verdiği Kaizbert “Tembr (RU) – Kalina (RU)” geçirdiği tahmin edilen kalp krizi sonrasında 26 yaşında hayata veda etmişti. 1998 yılında G1 Malazgirt Koşusunda start alıp yedinci olan ve sonrasında 2005 yılından itibaren aygır olarak Türk yetiştiriciliğine hizmet eden Kaizbert’in Türkiye’de ki ilk yavruları 2006 yılında doğan TAŞKÖPRÜ ve ZEPKA oldu. İlk yıllarda Kaizbert’e pek rağbet olmadı ve fazla kısrak çekimi yapılmadı. 2010 yılında doğan ve 2013 yılında koşmaya başlayıp koştuğu 135 koşuda 65 birincilik 33 ikincilik alan GÜMBÜR GÜMBÜR isimli yavrusundan sonra ise Kaizbert çok daha fazla rağbet görmeye başladı. Gümbür Gümbür 2020 yılına kadar yalnızca Enternasyonel Grup ve Açık koşularda start alabildi onun haricinde ise yurt içinde en fazla Kısa Vade koşularda start alıp çok başarılı sonuçlar elde etti, 2020 yılı sonunda Aygırlığa ayrıldı.
İTİRAZLAR SONUÇ VERDİ Yapılan itirazlardan sonra “Türkiye Büyük Millet Meclisi Kamu Denetçiliği Kurumu” tarafından alınan tavsiye niteliğindeki karar sonrası Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından Kaizbert yavrularının ve soyundan gelenlerin 2022 yılından itibaren tüm yarışlara katılabilmeleri için izin verildi. Bu karardan sonra Kaizbert yavruları Grup yarışlarda da koşmaya başladı. Hatta Arap atçılığı için en önemli yarışlardan biri sayılan Cumhuriyet Koşusunu 2022 yılında bir Kaizbert yavrusu KIYICI kazandı. Fakat 2022 yılı Genel Hükümleri için Danıştay 10. Daire Başkanlığı’na yapılan itiraz sonucu Kaizbert soyundan gelenlerin bu hakları bir kez daha ellerinden alındı. Danıştay 10. Daire Başkanlığı’nın aldığı kararda; 2022 Yılı At Yarışları Genel Hükümlerinin ‘Kısaltmalar ve Tanımlar’ başlıklı üçüncü maddesinin DHÖW başlıklı (b) bendinde yer alan ‘WAHO’ya kayıtlı Arap atları ve bunların WAHO’ya kayıtlı atlarla birleşmesi sonucu oluşan atlar ve bunların soyundan gelen atların koşabileceği koşuları’ ibaresinin yürütmesinin durdurulmasına karar vermesi üzerine, Tarım ve Orman Bakanlığı bu karara uygun değişiklikleri yaptı ve 2023 Yılı Yarış Programındaki Grup koşulara Kaizbert ve benzer durumdaki aygır yavrularının girmesi yasakladı.
İPTAL KARARI NEDEN YÜRÜRLÜĞE KONULMADI 2022 yılın Genel Hükümleri için alınmış bu karara istinaden 2023 yılı Genel Hükümlerinde değişiklik yapıldı ve Kaizbert yavrularının kısaca Grup koşulara girmesi engellendi. Danıştay 17. Daire ise engelleme kararına yapılan itiraz neticesi 10. Dairenin aldığı kararı esastan bozarak yürütmenin durdurulmasını iptal etti. Bu yürütmenin durdurulması sonucu Kaizbert soyunun yeniden Grup koşulara katılımı sağlanacak diye beklenirken 2022 yılı yürütmeyi durdurulma verilmiş denilerek 2023 yılı Genel Hükümlerinde değişikliğe gidilmedi. Danıştay Devlet Harası yetiştirmesi olup 1983 ve sonrası doğumlu olan özel yetiştirme atlar ve bunların soyundan gelen atlar ile 1983 yılından sonra ithal edilen dişi Arap atlarının veya ana karnında ithal edilen dişi Arap atlarının Devlet tarafından ithal edilen WAHO’ya kayıtlı safkan aygırlarla çiftleşme sonucu doğan atların DHÖ tanımı içerisinde kaldığı ancak özel yetiştiriciler tarafından aynı nitelikteki safkan aygırların ithali sonucu doğan atların belirtilen yarışlara katılımının engellenemeyeceği yorumunu yaptı. Fakat Kaizbert yavruları koşulara katılımları engellenemez yorumuna rağmen Yönetmeliklerde değişiklik yapılmadığı için yarışlara katılım gösteremedi. Kaizbert’lerin yarışlara katılımını engellerken, 2022 yılına ait yürütmeyi durdurma kararı ile 2023 Genel Hükümlerini hemen değiştirenler, aynı kararın iptalini uygulamayarak duruşlarını belli etmiş oldu.
SORULMASI GEREKEN SORULAR Danıştay 10. Dairenin aldığı karar 2023 Genel Hükümlerinin değiştirilmesinde etkili olduysa aynı kararın iptali yapılan değişikliğin geri alınmasında neden etkili olmadı? Bunda kimin nasıl etkisi oldu ? Danıştay kararını neden uygulanmadı ? ARAP ATÇILIĞI ÜÇE AYRILMIŞ DURUMDA
Ülkemizdeki Arap atçılığı bu şekilde üçe ayrılmış durumda… Kaizbert soyundan gelen Damızlıklar ve Koşan atların pedigrilerinin iptali için Bölge İdare mahkemesine açılan davada ise Tarım Bakanlığı bu soydan gelen tüm isimlerin safkan Arap olduğuna dair bir görüş bildirdi. Fakat Bakanlığa bağlı Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü kısrak veya aygır kadrolarında Kaizbert temsilcisi bir isme yer vermemeye devam ediyor ve kadrolarına bu soydan gelenleri kabul etmiyor. Özel yetiştiricilerin belli bir kısmı kendi Arap orijinlerini üretmeye ve ellerindeki kan hatlarını devam ettirmeye çalışırlarken Kaizbert soyunun temsilcilerini ellerinde bulunduranlar ise bu soyun devamı için çalışmalar yapmaya çalışıyorlar. Arap Atçılığında en önemli üreticisi durumundaki Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğünün zarar etmemesi, satışlarının rağbet görmesi, yetiştirdiği tayların yüksek bedellerle satılabilmesi adına Kaizbert gibi yurt dışından ithal edilen isimlere kapıların kapandığı görülüyor. Ufuk Çakır 07.01.2024
Uygulanan Danıştay 10. Daire Kararı
|
