Yarış Müessesesi: At yarışları hakkındaki 6132 sayılı Kanunun 1 inci, 5 inci ve 6 ncı maddeleri hükümlerine göre yarış yapma yetkisini kullanan teşekkülü ifade eder..

Komiserler Kurulu: At Yarışları Tüzüğüne göre oluşturulan ; yarışların icrasıyla ilgili her türlü tertip ve tedbirleri belirleyip bunların yarış müessesesince, yerine getirilmesini temin eden, koşuların kurallara uygun ve dürüstlükle yapılmasını sağlayan, koşu sonuçlarını onaylayan, gerektiğinde yarış sonucunu değiştirmeye yetkili kuruldur.

Resmi Program: Koşularla ilgili olarak Yarış Müessesesi tarafından yayımlanan yarış programıdır.

Koşu: Önceden kaydı yapılmış atların çıkış ile varış arasındaki mesafeyi almalarıdır.

Yarış: Aynı hipodromda aynı gün sürekli olarak yapılan koşuların tamamıdır.

Yetiştirici: Atın doğumunda o atın annesine sahip bulunan kimsedir.

At Sahibi: Bir ata tamamen veya kısmen sahip bulunan kimsedir. Bir atı, belli bir süre koşturmak üzere kira ile tutan kimse de bu süre içinde at sahibi sayılır.

At Sahibi Vekili: At sahibinin koşular ile ilgili haklarını kullanmak ve yükümlülüklerini yerine getirmek üzere noterce düzenlenmiş vekaletnameyi taşıyan kimsedir.

Antrenör: Yarış atlarının talim, terbiye, idman, bakım, beslenme ve koşulara ilişkin hizmetlerinin yapılmasıyla yükümlü ve sorumlu olan ve Lisans Yönetmeliği hükümlerine göre antrenör lisansı taşıyan kişidir.

Binici: Jokey, jokey yamağı ve centilmen biniciyi kapsar.

Jokey Bedeli karşılığı ata binen kişilerdir. Bunların, usullerine göre verilmiş bir lisansa sahip olmaları gerekir.

Jokey Yamağı (Apranti)
At sahipleri, ya da antrenörlerine en az iki yıllık bir sözleşme ile bağlı olarak çalışan ve yönetmeliklere uygun biçimde lisansa sahip olan jokey adayıdır.

Aprantiler, jokey adaylığı süresince açık, vadeli ve kendi sınıflarına özgü koşular dışındaki koşularda, atlara belirlenmiş ağırlıklara nazaran, aşağıda yazılı şartlar içinde eksik ağırlıklarla binerler:

0-79 Koşu kazanıncaya kadar 4 kilograma kadar, (handikap koşularda 3 kilograma kadar)

80-159 Koşu kazanıncaya kadar 3 kilograma kadar, (handikap koşularda 2 kilograma kadar)

160-209 Koşu kazanıncaya kadar 2 kilograma kadar, (handikap koşularda 1 kilograma kadar), bu ağırlık indirimleri 500 er gram olacak şekilde uygulanır.

210 koşu kazanmış olan aprantiler jokey olma hakkını kazanırlar.

Aprantiler bağlı bulundukları at sahibine ait olmayan ya da bağlı bulundukları antrenörün idman ettirdiği atlardan başka atlara bindikleri takdirde kilo indirim haklarının yarısından yararlanırlar. Jokey yamakları bağlı bulundukları at sahibine ait ya da bağlı bulundukları antrenörün idman ettirdiği atların katıldığı koşularda, başka at sahiplerinin atlarına binemezler.

Centilmen Binici
Jokeyliği meslek edinmemiş, amatör binicilerdir.

Deklare: Yarışlardan 2 gün önce jokey ve kullanılacak aksesuarların beyan edilmesidir.

Seyis: Yarış atlarının bakım, beslenme, yarış alanına gidiş, dönüş ve gezinti işlerinde çalışan ve Lisans Yönetmeliği hükümlerine göre seyis lisansı taşıyan kişidir.

At: Bu deyimden at, kısrak, iğdiş, erkek ve dişi tay anlaşılır. İğdişler, manialı koşulardan başka koşulara iştirak edemezler.

Orijin: Atın soyunu ifade eder.

Yarış Atının Yaşı: Doğduğu yılın Ocak ayının birinci gününden itibaren hesap edilir. İki yaşından aşağı İngiliz, üç yaşından aşağı Arap Tayları resmi koşulara katılamazlar.

Sprint: At yarışlarında sprint, bir atın kısa zamanda yükselebileceği en yüksek hıza ulaşmasına denir.

Galop: Atların yarışa hazırlanmak için belirli aralıklarla yaptıkları idmanlardır. Bu idmanlar en kısa 400 metre, en uzun ise 1400 metredir. Bültenlerde atın yaptığı galop ve yanında da r (rahat/kolay), ç (binici ata çalışmıştır), çr (çalışarak/rahat), hç (binici zaman zaman ata çalışmıştır) şeklinde notlar görülür. Çim pistte galop yapılmaz.

Kenter: Atı zorlamadan hafif tempoda yaptığı galop demektir. At hakkında net performansı vermez, yanıltıcı olabilir.

Koşuya İştirak Etmiş At: Hareket hakeminin emrine girmiş attır. Beyaz flamanın kaldırıldığı andan itibaren çıkış yerlerindeki her at o koşu için hareket hakeminin emrine girmiş sayılır. Her hangi bir nedenle startın hükümsüz sayılıp koşunun yeniden koşulması halinde, ilk starta katılmış atların sahiplerinden isteyenler, birinci startta koşmuş atlarını ikinci kez start aldırmayıp, koşudan çıkarabilirler. Bu gibi atlar start hakeminin emrine girmemiş sayılırlar.

Padok: Atların yarış pistine çıkmadan önce yürüyüş yaptıkları, jokeylerin atlarına bindiği alan.

Starting Box: Atların yarışa başlarken beyaz bayrak indiğinde çıktığı kutu.

Beyaz Bayrak Ayna: Start verildikten sonra başı alıp, foto finişe kadar birinciliği kaptırmadan bitirme durumu.

Açık Koşu: Belirli ırk, yaş ve cinsteki atların katılabilecekleri; taksit, kaydiye ve pişmancalıklar toplamının birincilik ikramiyesine eklendiği koşudur.

Handikap Koşusu: Bir yarıştaki atların kazanma şanslarını eşit kılmak için taşıyacakları farklı ağırlıkların handikaperler tarafından, gerekiyorsa bilgisayar yardımı ile ayarlandığı ve düzenlendiği koşudur.

Maiden Koşu: Koşu hayatında hiç koşu kazanmamış atların katılabilecekleri koşuyu ifade eder.

Satış Koşusu: Yalnız satılık atların iştirak edebileceği koşudur. Koşuda birinci gelen at açık artırma; diğerleri kapalı zarf usulü ile satılır.

Şartlı Koşu: Belirli dönemlerde kazanılan koşunun sayısı, değeri, ikramiye oranı ve tutarları gibi atların koşulara kayıt olma ve katılmalarının önceden sınıflandırıldığı koşudur.

Vadeli Koşu: Koşunun özel şartlarında o koşunun yapılacağı tarihten belirli bir süre önce kaydın yapılması, taksit ve pişmancalık ödenmesi öngörülen ve taksit, kaydiye ve pişmancalıklar toplamının birincilik ikramiyesine eklendiği koşudur. Kısa, orta ve uzun vadeli koşuların kayıt tarih ve tutarları yıllık programların genel hükümler bölümünde ilan edilir.

Yamak Koşusu: Sadece yamaklar koşar.

DHY Koşusu: Devlet harasında yetişen atlar koşar.

Eküri: Bir at sahibine veya at ortaklığı bulunan şahıslara ait olan, aynı koşuya katılan ve Yarış Müessesesince ahırdaş oldukları önceden ilan edilen atlar ile bir at kendisi, kardeşi, bunların eş ve çocuklarına ait olup aynı koşuya katılan atların sahiplerince yazılı başvuruları üzerine Yarış Müessesesince ahırdaş oldukları önceden ilan edilen atlardır.

At Başı: At yarışlarında, finiş çizgisini birden fazla atın aynı anda geçmesiyle oluşan durumdur. Örneğin, son ayakta iki atın at başı olduğunu düşünürsek, altılı ganyan iki farklı ikramiye verir.

Protesto: Yarış esnasında yapılan kural ihlallerine karşı at sahibi ya da antrenörleri tarafın yarış neticesine itiraz etmek.

False Start: Bayrak kalktıktan sonra kapakların açılmaması durumu.

Dağıtılacak (tevziye tabi) tutar: Her müşterek bahis çeşidi için oynayanların ödedikleri brüt hasılattan yarış müessesesi hissesi, kanuni kesintiler çıkarılarak bulunan ve oynayanlara dağıtılan tutarı,

Kazananlar hissesi: Her müşterek bahis çeşidi için hesaplanan dağıtılacak tutarın, kazançlı kombineler üzerine oynanan iştirak bedelleri toplamına bölünmesi sonucu bulunan miktarın, kazançlı kombinelere her bir Yeni Türk Lirası karşılığı için ödenecek paradır.

İştirak bedeli: Günün koşullarına ve müşterek bahis çeşitlerine göre yarış müessesesi tarafından tespit edilen ve oynayanın müşterek bahse girebilmesi için ödemeye mecbur olduğu bedeldir.

Birim fiyat: Herhangi bir müşterek bahis oyun çeşidinin bir adet kombinesinin yarış müessesesince tespit edilen bedeldir.

En Fazla Ganyan oynanan At (EFG): Bir koşuda üzerine en çok ganyan bilet satışı yapılan attır.

Altılı Ganyan Favorisi (AGF): Altılı ganyan ayaklarını oluşturan her bir koşuda üzerine en çok oynanan atı ifade eder.

Kupon: Müşterek bahis oynayan kişi tarafından üzerinde koşu yerinin, koşu numarasının, seçtiği at veya atların numaralarının, katıldığı bahis türünün, misli adedinin işaretlendiği ve şekli yarış müessesesince tespit edilen formdur.

Bilet: Kuponun, müşterek bahis oyun terminaline okutulması neticesinde, kuponda işaretlenen tüm bilgiler ile bahsin kabul edildiği terminal numarasının, sistem tarafından her bilete özel olarak verilen seri numarasının, bahsin sistem tarafından kabul ediliş tarih ve saatinin yer aldığı belgedir.

Müşterek Bahis Harici Koşan At: Günlük resmi yarış programında müşterek bahis harici koşacağı ilan edilen ve koşuyu bitiriş derecesinin müşterek bahisler yönünden değerlendirmede dikkate alınmayan atı anlatmaktadır.

Doping Muayenesi: Bir atın koşudaki sürat, kuvvet ve cesaretini veya bunlardan birini veya tümünü değiştirmek amacıyla normal gıdalar dışında herhangi bir maddenin herhangi bir şekilde veya herhangi bir yolla ata verilmiş olup olmadığının tespiti için yapılan muayenelere doping muayenesi denir.

At Yarışı programında bahis alırken kupon yapmanı kolaylaştıracak belli başlı kısaltmalar yer alır.

Bu kısaltmalar aşağıdaki şekildedir:

• KG: Atın kapalı gözlük taktığını ifade eder.

• K: Ata kulaklık takıldığını ifade eder.

• DB: Atın dilinin bağlanacağını anlamına geliyor.

• SK: Atın ring mahallinden Start'a kadar kulaklık ile geleceğini anlamına geliyor.

• SKG: Atın ring mahalinden Start'a kadar kapalı gözlük ile geleceğini ifade ediyor.

• DS: Komiserler Kararı ile atın Dış Start kullanılacağını ifade eder.

• TS: Komiserler Kurulu Kararı ile atın tercihli start kullanılacağını ifade eder.

• GKR: Atın göz koruyucu takılacağını ifade eder.

• AP: Ata aprantinin (jokey yamağı) bineceğini ifade eder.

• Eküri: Ahırdaş olduğu önceden ilan edilen ve aynı koşuya katılan atların jokeyleri aynı tip forma giyerler, numarası büyük olan jokey farklı renkte kep giyer.

• YP: Yanak peluşu takılacağını ifade eder.

• TGK: Tek gözü kapalı koşacağını ifade eder.

• ÖG: Start makinasına önden giriş yapacağını ifade eder.

• S20: Yarış hayatı boyunca son koştuğu 20 koşuda; en az bir birincilik, veya en az iki ikincilik, ya da dört adet tabela (2.lik, 3.lük, 4.lük, 5.lik) yapamamış olan atlar hiç bir hipodromdaki koşulara iştirak edemezler (mahalli koşular hariç). Bu atların ahır tahsisi iptal edilir. Koşulara katılma hakkını kaybeden atlar bu hükümden yararlanamazlar. Ancak yarış hayatı boyunca; bir G1, veya iki G2, veya dört G3, veya bir G2 ve iki G3 kazanan atlar için bu kural uygulanmaz (KV 10 veya A3 koşusu kazanan atlar G3 koşusu kazanmış gibi, KV 11 veya A2 koşusu kazanan atlar G2 koşusu kazanmış gibi işlem görürler).

• KGS: Atın koşmadığı gün sayısını ifade eder.

• SGKR: Start'a kadar göz koruyucu ile gideceğini ifade eder.

• ÇABA: Çene altı baskı aparatını ifade eder.

• AGF: Altılı ganyan favorisi olduğunu ifade eder.

• MBH: Bir atın koşuya müşterek bahis harici olarak katıldığını ifade eder.

• GNY: Ganyan - atın o koşudaki ganyanı demektir. (İddaa'daki karşılığı : Oranı)

• BB: Burun bandı; atın burnuna rahat nefes almasını sağlamak amacıyla bant takılacağını ifade eder.

• EİD: En iyi derece - (O Mesafedeki) anlamına gelir.

• HP: Handikap puanı anlamına gelir.

• İDM: İdman – galop anlamına gelir.

• ST: Atın starttaki sırası.

• Ç: Çim demektir. Yeşil renkle ifade edilir.

• Son 6Y. : Atın koştuğu son 6 yarışındaki dereceleri belirtir. Sağdan sola doğru okunur. En sağda yazan rakam en son koşusudur. Sıfır "0" yazıyorsa ilk 10'a girememiştir.

• S: Atın yarışı kaçıncı sırada tamamladığını gösterir.

• Derece: Atın yarışı hangi derece ile tamamladığını gösterir, Dakika: Saniye: Salise cinsindendir.

• Fark: Yarış bitiriş farklarını ifade eder. Tabelanın İlk dört sırası için gösterilir. Farklar 'Bir At Boyu' baz alınarak hesaplanır.

• G.Çıkış: Atın mevcut yarışta start makinasından diğer atlara göre ne kadar geç çıktığını gösterir. Yaş sütununda atın yaşının yanındaki ilk harf; atın rengini (a) al, (k) kır, (d) doru ikinci harf; cinsiyetini (e) erkek, (d) dişi, (a) aygır, (k) kısrak, (g) İğdiş gösterir.

At Yarışı Jargonunda Sık Kullanılan Terimler

Yarışsever

At yarışı oynayanları kibar bir biçimde nitelendirme biçimi. Daha lümpen bir tını taşıyan ve bahis oynayanların sıklıkla tercih etmediği “atçı” tabirine ikame eden bir terimdir. TV’de sıklıkla duyulabilen bir kavramdır. At yarışı oynayanlar atçı yerine yarışseveri kesinlikle tercih etmekte; bu sözün daha saygın olduğunu düşünmektedirler.

Ganyan

At yarışında bir atın yarış sonunda kazanması durumunda ne kadar ikramiye kazandıracağının oranıdır. Örneğin bir atın ganyanı bir yarış için 2,5 ise bu ata 1 TL bahis oynanması ve atın kazanması durumunda 2,5 TL ikramiye ödenir. Bir atın ganyanı, o ata oynanan bahis miktarı ile ters orantılı olarak değişmektedir. Yarışı kazanılacağı düşünülen bir ata pek çok kişi para yatırırsa o at o yarış için favori attır ve ganyanı da doğal olarak düşük olacaktır.

Kafada

Belirli bir yarışın favori atıdır. O yarış için birden çok at ismi belirlenecekse öncelikle favori atın kupona yazılması gerektiğini belirtir.

Eşek

Favori (kafada) olmayan attır. Eşek atın ganyanı yüksek olur ve yarışı kazanması durumunda yüksek ikramiye sağlamaktadır.

Tek atmak / tek tutmak

Bir yarışta birinci olacağı düşünülen birden çok at varsa, bahis oynayan kişi birden çok atı kuponuna yazabilir. Fakat bu durumda at yarışı kuponunun oynanma miktarı parasal anlamda önemli ölçüde yükselmektedir. Bu yüzden önemli olan her bir yarış için mümkün olduğunca az atın kupona yazılması ve hatta mümkünse tek bir atın belirlenmesidir. Bir yarış için sadece bir atın tahmin edilmesi tek atmak / tek tutmak olarak nitelendirilir.

Tabela

Herhangi bir yarışı ilk dört (birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü) sırada tamamlayan atı temsil eder. Önemli olan elbette birinciyi tahmin etmekken, at yarışının kimi oyun türlerinde ilk dört atı bilmek ikramiyenin katlanmasını sağlayabilir.

Ortak kupon

At yarışı esasen ferdi olarak oynanmakta ve resmi olarak ikramiye yalnızca bir kişiye ödenebilmekteyken, yarış oynayanlar arasındaki karşılıklı güvene bağlı olarak ortak bahis oynanabilmektedir. Buna göre sözlü olarak anlaşan 2 ila 8 kişi müştereken bir adet ortak kupon yapmakta ve ikramiye kazanılması durumunda da bu parayı bölüşmektedirler. At yarışında ortak kupon yapıldığı zaman her bir ortak eşit para verebileceği gibi ortaklar farklı paylarla da bahis oynayabilmektedir. Bu durumda payı en büyük olan (kupon yatırılırken en çok parayı veren) ortak canlı olarak ifade edilir ve kupon da yarış sonuna kadar kendisinde kalır.

Çalışmak

At yarışı alt kültürünün en önemli unsurlarındandır. Atlarla ilgili önceki veriler, eski istatistikler, atların antrenman bilgileri, jokeyle ilgili veriler, pistin ve havanın durumuna ve daha birçok değişkene göre at yarışı tahmini yapılır. Bu birçok değişkeni içerecek şekilde ve ideal olarak şans faktörünü minimuma indirip, veriye dayalı olarak bir tahmin yürütme çabasına çalışmak denilmektedir. Çalışan yarışsevere genelde hürmet edilir, ganyan bayisinde çalışma anında kişi rahatsız edilmez, yakınında gürültü edilmemeye özen gösterilir.

Evi/arabayı sat oyna

Bir yarışta çok yüksek ihtimalle belli bir atın geleceğini, o atın kazanmasının ihtimalinin o kadar yüksek olması durumu ve bu sebeple de oyuncunun elindeki tüm her şeyi bu ata yatırması gerektiği anlamındaki mecazi söz dizisidir.

Kop da gel / Ayrıl da gel / Yürü be

At yarışının TV’den canlı olarak izlenmesi sırasında yüksek sesle ve kimi zaman da küfürle karışık olarak ifade edilen nidalardır. Normalde yarış aralarındaki zaman dilimlerinde görece sessiz olan ganyan bayileri, ortalama 2-3 dakika süren her bir yarışta bu kelime dizileri ile çınlamaktadır.

Box

Bir yarışta yarışacak tüm atların yarış öncesi içlerine girdiği; tek bir hat oluşturacak biçimde yan yana dizili büyük metal kapakları olan alandır. Yarışa start verilmesi ile tüm metal kapaklar aynı anda açılır ve atlar boxlarından çıkarlar.

Beyaz bayrak ayna

Teknik bir terim. Bir atın boxtan ilk olarak çıkması, yarış boyunca liderliği sürdürmesi ve birinci olarak bitirmesidir. Nadir olan ve güç gerçekleşen bir olay olduğu için yarışseverler beyaz bayrak ayna yapan atlara ayrı bir sevgi beslerler.

Ayakların düz bassın

Yarış öncesi yarışsever tarafından bahis yatırdığı at için dile getirdiği iyi şans dileğidir. Atın yarışı kazasız, sıkıntısız bir şekilde bitirmesi yönünde bir temennidir.

Tüyo

At yarışında, yarış başlamadan önceki tahmin sürecinde “tüyo” çok önemlidir. Hangi atın o yarışta kazanabileceği ile ilgili büyük küçük her tür bilgi tüyo olarak nitelendirilebilir. Tüyo verenlerin o yarış hakkındaki fikir ve görüşleri diğer oyuncular tarafından önemsenebilmekte ve onların tavsiyesi doğrultusunda kupon doldurabilmektedir.