At Yarışı Jargonunda Sık Kullanılan Terimler
Yarışsever
At yarışı oynayanları kibar bir biçimde nitelendirme biçimi. Daha lümpen bir tını taşıyan ve bahis oynayanların sıklıkla tercih etmediği “atçı” tabirine ikame eden bir terimdir. TV’de sıklıkla duyulabilen bir kavramdır. At yarışı oynayanlar atçı yerine yarışseveri kesinlikle tercih etmekte; bu sözün daha saygın olduğunu düşünmektedirler.
Ganyan
At yarışında bir atın yarış sonunda kazanması durumunda ne kadar ikramiye kazandıracağının oranıdır. Örneğin bir atın ganyanı bir yarış için 2,5 ise bu ata 1 TL bahis oynanması ve atın kazanması durumunda 2,5 TL ikramiye ödenir. Bir atın ganyanı, o ata oynanan bahis miktarı ile ters orantılı olarak değişmektedir. Yarışı kazanılacağı düşünülen bir ata pek çok kişi para yatırırsa o at o yarış için favori attır ve ganyanı da doğal olarak düşük olacaktır.
Kafada
Belirli bir yarışın favori atıdır. O yarış için birden çok at ismi belirlenecekse öncelikle favori atın kupona yazılması gerektiğini belirtir.
Eşek
Favori (kafada) olmayan attır. Eşek atın ganyanı yüksek olur ve yarışı kazanması durumunda yüksek ikramiye sağlamaktadır.
Tek atmak / tek tutmak
Bir yarışta birinci olacağı düşünülen birden çok at varsa, bahis oynayan kişi birden çok atı kuponuna yazabilir. Fakat bu durumda at yarışı kuponunun oynanma miktarı parasal anlamda önemli ölçüde yükselmektedir. Bu yüzden önemli olan her bir yarış için mümkün olduğunca az atın kupona yazılması ve hatta mümkünse tek bir atın belirlenmesidir. Bir yarış için sadece bir atın tahmin edilmesi tek atmak / tek tutmak olarak nitelendirilir.
Tabela
Herhangi bir yarışı ilk dört (birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü) sırada tamamlayan atı temsil eder. Önemli olan elbette birinciyi tahmin etmekken, at yarışının kimi oyun türlerinde ilk dört atı bilmek ikramiyenin katlanmasını sağlayabilir.
Ortak kupon
At yarışı esasen ferdi olarak oynanmakta ve resmi olarak ikramiye yalnızca bir kişiye ödenebilmekteyken, yarış oynayanlar arasındaki karşılıklı güvene bağlı olarak ortak bahis oynanabilmektedir. Buna göre sözlü olarak anlaşan 2 ila 8 kişi müştereken bir adet ortak kupon yapmakta ve ikramiye kazanılması durumunda da bu parayı bölüşmektedirler. At yarışında ortak kupon yapıldığı zaman her bir ortak eşit para verebileceği gibi ortaklar farklı paylarla da bahis oynayabilmektedir. Bu durumda payı en büyük olan (kupon yatırılırken en çok parayı veren) ortak canlı olarak ifade edilir ve kupon da yarış sonuna kadar kendisinde kalır.
Çalışmak
At yarışı alt kültürünün en önemli unsurlarındandır. Atlarla ilgili önceki veriler, eski istatistikler, atların antrenman bilgileri, jokeyle ilgili veriler, pistin ve havanın durumuna ve daha birçok değişkene göre at yarışı tahmini yapılır. Bu birçok değişkeni içerecek şekilde ve ideal olarak şans faktörünü minimuma indirip, veriye dayalı olarak bir tahmin yürütme çabasına çalışmak denilmektedir. Çalışan yarışsevere genelde hürmet edilir, ganyan bayisinde çalışma anında kişi rahatsız edilmez, yakınında gürültü edilmemeye özen gösterilir.
Evi/arabayı sat oyna
Bir yarışta çok yüksek ihtimalle belli bir atın geleceğini, o atın kazanmasının ihtimalinin o kadar yüksek olması durumu ve bu sebeple de oyuncunun elindeki tüm her şeyi bu ata yatırması gerektiği anlamındaki mecazi söz dizisidir.
Kop da gel / Ayrıl da gel / Yürü be
At yarışının TV’den canlı olarak izlenmesi sırasında yüksek sesle ve kimi zaman da küfürle karışık olarak ifade edilen nidalardır. Normalde yarış aralarındaki zaman dilimlerinde görece sessiz olan ganyan bayileri, ortalama 2-3 dakika süren her bir yarışta bu kelime dizileri ile çınlamaktadır.
Box
Bir yarışta yarışacak tüm atların yarış öncesi içlerine girdiği; tek bir hat oluşturacak biçimde yan yana dizili büyük metal kapakları olan alandır. Yarışa start verilmesi ile tüm metal kapaklar aynı anda açılır ve atlar boxlarından çıkarlar.
Beyaz bayrak ayna
Teknik bir terim. Bir atın boxtan ilk olarak çıkması, yarış boyunca liderliği sürdürmesi ve birinci olarak bitirmesidir. Nadir olan ve güç gerçekleşen bir olay olduğu için yarışseverler beyaz bayrak ayna yapan atlara ayrı bir sevgi beslerler.
Ayakların düz bassın
Yarış öncesi yarışsever tarafından bahis yatırdığı at için dile getirdiği iyi şans dileğidir. Atın yarışı kazasız, sıkıntısız bir şekilde bitirmesi yönünde bir temennidir.
Tüyo
At yarışında, yarış başlamadan önceki tahmin sürecinde “tüyo” çok önemlidir. Hangi atın o yarışta kazanabileceği ile ilgili büyük küçük her tür bilgi tüyo olarak nitelendirilebilir. Tüyo verenlerin o yarış hakkındaki fikir ve görüşleri diğer oyuncular tarafından önemsenebilmekte ve onların tavsiyesi doğrultusunda kupon doldurabilmektedir.
